یک بام و دو هوای تلویزیون در رویارویی با درجه‌بندی سنی محصولات فرهنگی
برنامه «هفت» بار دیگر شب گذشته حاشیه‌ساز شد. در ابتدا با نقد درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی و بعد از آن با تریبون شدن برای فراستی تا پاسخ یک انتقاد در شبکه‌های اجتماعی را بدهد.
به گزارش مملکت‌آنلاین، درجه‌بندی سنی سینمای ایران از اواخر شهریورماه اجرایی شد و فیلم‌هایی که روی پرده سینماها رفتند در سایت‌های فروش بلیت و اقلام تبلیغی‌شان ملزم به قراردادن عددی شدند که نشان‌دهنده درجه‌بندی‌ای بود که شورای درجه‌بندی سینمای ایران برای آنها در نظر گرفته بود. این اتفاق که در ابتدای راه خود قرار دارد اما با یک چالش روبه‌رو شده است.
چالشی که کارشناس برنامه «هفت» شب گذشته به آن اشاره کرد. سعید الهی در میز کارشناسی این هفته این برنامه که به موضوع درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی اختصاص داشت از این گفت که با درخواست دادستانی دیوان عدالت اداری حکم به توقف اعمال درجه‌بندی سنی برای فیلم‌ها داده است. حرفی که به سرعت با واکنش ابراهیم داروغه‌زاده معاون پیشین نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و دبیر جشنواره فجر روبه‌رو شد. داروغه‌زاده در اکانت شخصی توئیترش نوشت: «کارشناس برنامه هفت روی آنتن زنده خبر می‌دهد که دیوان عدالت اداری با شکایت دادستان کل کشور حکم به توقف انجام رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی داده است! کارشناس از کجا خبر داده است و آیا افرادی آدرس‌های غلط به آقای دادستان داده‌اند؟»
اینکه حکم دیوان عدالت اداری هنوز رسانه‌ای نشده چطور به گوش کارشناس برنامه «هفت» رسیده سوالی است که احتمالا باید خود آقای کارشناس پاسخ بدهد اما شکایت دادستان کل کشور و حکم دیوان عدالت اداری بر چه اساسی صورت گرفته است؟
مسعود نجفی مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی صبح امروز در گفت‌وگویی با تایید خبر حکم دیوان عدالت اداری گفت: «این حکم براساس همان دستورالعملی است که در ۱۰ اردیبهشت امسال ابلاغ شده بود اما در شهریور پیش‌نویس جدیدی منتشر شد که هنوز نهایی و ابلاغ نشده و در حال حاضر مبنای عمل سازمان سینمایی است.»
به نظر می‌رسد اتفاقی که افتاده یک ایراد قانونی است. ایرادی که البته به دستورالعمل سازمان سینمایی درباره درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی که در دهم اردیبهشت ماه منتشر شد گرفته شده است. اینکه در دستورالعمل اولیه احکامی برای تضمین اجرایی شدن درجه‌بندی سنی برای متخلفان اعم از سینمادار و پخش کننده و بستر وی‌اودی در نظر گرفته شده بود اما در مرحله بعد این احکام حذف شدند و درجه‌بندی سنی تنها به صورت توصیه‌هایی برای آگاه کردن خانواده‌ها اجرایی شد. در حقیقت و به زبان ساده می‌توان اینطور گفت که درجه‌بندی سنی اعمال قانونی نیست که جلوی آن گرفته شود بلکه یک توصیه‌نامه است برای افرادی که می‌خواهند فیلمی را برای دیدن انتخاب کنند تا با شناخت بیشتری نسبت به فیلم‌ها دست به انتخاب بزنند.
اما آیا تلویزیون با درجه‌بندی سنی محصولات فرهنگی مخالف است؟
با نگاهی کلی به رویکرد تلویزیون در ماههای اخیر به نظر نمی‌رسد تلویزیون با این کار مخالف باشد. چون خودش هم، هر چند گاهی به طور ناقص، چنین موضوعی را دنبال می‌کند. مثلا در یکی از قسمت‌های برنامه «عصر جدید» وقتی یکی از شرکت‌کننده‌ها پرتاب چاقو به دوستش روی یک صفحه متحرک را برای اجرای خود برگزیده بود پیش از آغاز این آیتم عددی در گوشه تصویر ظاهر شد که معنای آن درجه‌بندی سنی آن بخش از برنامه بود. یا در بعضی سریال‌ها، در قسمت‌هایی که خشونت بیشتر می‌شود عدد مذکور در گوشه تصویر دیده می‌شود. هر چند گاهی خیلی دیر این اتفاق می‌افتد و تلویزیون برای اینکه از ابتدای برنامه یا فیلم مورد نظر اطلاع رسانی نکرده مورد انتقاد قرار می‌گیرد اما این موارد و البته رویکردی که شبکه نمایش در پخش فیلم‌های سینمای جهان دارد این را نشان می‌دهد که تلویزیون با درجه‌بندی سنی مخالفتی ندارد. اما به نظر می‌رسد باید حساب برنامه «هفت» را از بقیه برنامه‌های تلویزیون جدا کرد.
در یکی از برنامه‌های هفته‌های گذشته «هفت» یکی از اهالی رسانه که در میز رسانه این برنامه حاضر شده بود در کمال تعجب درجه‌بندی سنی را در راستای سند ۲۰۲۰ دانست و از این گفت که این کار در سازمان سینمایی موجب کم شدن سانسور می‌شود!
نظری کاملا متفاوت با سینماگران که برخی از آنها درجه‌بندی سنی را یک نوع سانسور ثانویه می‌دانند و به آن انتقاد دارند. شب گذشته هم این برنامه با رویکردی کاملا منفی با درجه‌بندی سنی برخورد کرد. مثلا در بخشی از این برنامه سعید الهی درباره این اتفاق گفت: «این کارها در شان سینما نیست. در سینما مشکل اصلی محتوا است. باید سینما را به مثابه یک رسانه ببینیم. در طول این چهل سال به ما آموخته شده رسانه کارکردهای مختلفی دارد. اگر این آزادی عمل را بخواهید به هنرمند دهیم پس نقش نظارتی کجاست؟ سینمای متعهد در آن سیاه‌نمایی مطلق نیست.»
سعید مستغاثی دیگر کارشناس این بخش از برنامه هم گفت: «من کاملا با این رده‌بندی سنی مخالف هستم. ما بعضی چیزها را فراموش کردیم. به نظر من یادمان رفته که قرار بود چه سینمایی داشته باشیم. در سال ۲۰۱۸ چهل‌وپنج مورد تصویر آثار جنسی کودکان در گوگل پیدا شد. اینها نتیجه رده‌بندی سنی فیلم‌ها در دنیا است. ما بر اساس فرهنگ خودمان باید کارکنیم.»
پاسخ فراستی به یک توئیت با بهره‌گیری از آنتن زنده!
حاشیه‌های میز کارشناسی برنامه «هفت» اما خیلی زود به میز نقد آن هم رسید. جایی که مسعود فراستی پاسخ انتقاد ابراهیم داروغه‌زاده در اکانت شخصی‌اش را روی آنتن زنده تلویزیون داد! اتفاقی که البته تازگی ندارد و پیش از این هم بارها اتفاق افتاده که این منتقد از آنتن تلویزیون برای مقابله با منتقدانش استفاده می‌کند. فراستی که به نظر می‌رسد در میانه برنامه از توئیت‌های داروغه‌زاده و انتقادات او به میز کارشناسی برنامه باخبر شده بود، در ابتدای میز نقد برنامه «هفت» که طبق روال آخرین بخش این برنامه است، گفت: «دبیر جشنواره فجر تمام قد با نقد مخالف است. من دو شب با او صحبت کردم و گفتم نقد برای سینما مناسب است گفت اگر شما نقد کنید کسی به ما فیلم نمی‌دهد. من از حسین انتظامی رئیس با کفایت سازمان سینمایی درخواست می‌کنم، من نتوانستم آقای داروغه‌زاده را توجیه کنم، شما قدمی بردارید برای توجیه ایشان چون سینمای بی نقد منهدم است.»
گفته‌ای که باز هم با واکنش ابراهیم داروغه‌زاده روبه‌رو شد. او نوشت: «آقای فراستی شما که همه را یکطرفه نقد می‌کنید، چرا تحمل یک توئیت را ندارید و در عصبانیت مجبور می‌شوید روی آنتن زنده دروغ بگویید. بر فرض که با من مساله داشته باشید، چه کسی به شما اجازه داده از تریبون عمومی برای طرح آن سو استفاده کنید؟ رسانه ملی محل عقده‌گشایی‌های شخصی نیست.»