هومیوپاتی؛ روش درمانی در طب مکمل

به گزارش مملکت آنلاین، هومیوپاتی، یکی از روش های درمانی است که در حیطه ی طب مکمل قرار دارد و امروزه، در دنیا بسیار گسترش یافته است. در هومیوپاتی، رویکرد تشخیصی و درمانی پزشک، بر مبنای پیدا کردن اختلالی است که در سیستم روانی عصبی غددی ایمنی یا PNEI (سیستم مرکزی متعادل کننده ی بدن) به وجود و موجب بروز علایم در ارگان های مختلف بدن شده است. بر همین مبنا، بیماری که با یک شکایت به خصوص، مانند سر درد، به پزشک مراجعه می کند، توسط پزشک هومیوپات، به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته و کلیه ی علایمی که در دیگر ارگان های وی وجود دارد نیز، مبنای تشخیص اختلال مرکزی سیستم PNEI قرار می گیرد.

هدف از تجویز دارو در هومیوپاتی، ایجاد تحریکی بر روی سیستم PNEI در جهت تعدیل عملکرد آن میباشد. در هومیوپاتی، هیچ دارویی وارد فارماکوپه ی هومیوپاتی نمی شود، مگر این که ابتدا، گزارشات توکسیکولوژی مربوط به آن دارو، بررسی شده و علاوه بر آن، در شرایط امن، دارو بر روی افراد سالم آزمایش شود. این مسئله، سبب می شود تاثیرات فیزیولوژیک یک دارو، بر فرد سالم در مورد هر دارو، کاملا شناخته شده باشد. برای توضیح اصل مشابه، شاید داروی دیگوکسین بهترین نمونه باشد. این دارو که در طب رایج یکی از داروهای پر مصرف در درمان بیماران مبتلا به نارسایی قلبی است، در طول سالهای گذشته، کاملا شناخته شده است. گزارشات سم شناسی، نشان می دهد شایع ترین عارضه ی مسمومیت با دیگوکسین، اختلال در شبکه ی هدایتی قلب می باشد؛ از طرفی، برای بیمار مبتلا به نارسایی قلبی که معمولا دچار اختلال در شبکه ی هدایتی قلب می باشد، توسط متخصص قلب و عروق، داروی دیگوکسین تجویز می شود و همین دارو، سبب بهبودی در هدایت شبکه ی هدایتی قلب و حال بیمار می گردد. این، یک درمان هومیوپاتی یا مشابه درمانی است، هر چند که دارو توسط یک هومیوپات تجویز نشده است و دیگوکسین، جزو فارماکوپه طب رایج است.

همچنین، استفاده از استامینوفن، برای درمان تب نیز، از همین دست است. یکی از علایم مهم در مسمومیت با استامینوفن، هیپر ترمی یا افزایش دمای بدن است و در طب، از استامینوفن، برای درمان بیمار مبتلا به تب استفاده می شود که این نیز، یک درمان هومیوپاتیک است؛ بنابراین، هر چند که استامینوفن جزء داروهای ضد تب طبقه بندی می شود، ولی استفاده از آن، به عنوان تب بر، درمانی هومیوپاتیک است. بنابراین، بحث مشابهت، چندان دور از ذهن نیست و در طب رایج، بسیاری از داروها به همین شیوه عمل می کنند. دقت به این نکته لازم است که در این بحث، منظور علایم کلینیکال است و قابل تعمیم به تغییرات مکانیسمی نمیباشد. بر این مبنا، می توان گفت که در طب رایج نیز، از شیوه هومیوپاتی استفاده می گردد.

مواد تشکیل دهنده ی دارو های هومیوپاتی:

بیش از ۷۰% داروهای هومیوپاتی منشا گیاهی، حدود ۲۰ % آنها منشا معدنی ( کلسیم، فسفر، روی و …) و حدود ۱۰% آن ها، منشا جانوری (شیر یک حیوان به خصوص، یا یک نوع عسل بخصوص و دیگر ترشحات جانوری و …) دارند.

در هومیوپاتی کلاسیک، داروها را به شیوه ی خاصی رقیق و توانمند می کنند. طبیعی بودن داروها و رقت بالای آن ها، موجب شده است داروهای هومیوپاتی، عوارض جانبی ایجاد نکنند. هر چند که الزاما، هومیوپاتی به معنی داروی رقیق شده نیست و همان طور که در بالا ذکر شد، استفاده از دیگوکسین برای درمان بیمار مبتلا به نارسایی قلبی، مثالی از این دست می باشد.

رقت بیش از حد دارو های هومیوپاتی، بحث بر انگیز بوده و موجب شده است برخی از منتقدین، بر این مبنا، اظهار دارند که موارد درمان شده با هومیوپاتی اثر بخش نیست. در پاسخ به این دسته از منتقدین، میتوان به پژوهش های انجام شده اشاره کرد. تحقیقات معتبر انجام شده بر روی سلول های بدن، نشان میدهد  داروهای فوق رقیق هومیوپاتی، می توانند سبب بروز تغییر در واکنش های سلولی شوند. همچنین، مداخلات بالینی متعددی نیز، حاکی از اثر بخشی بالینی هومیوپاتی می باشند.

در سال ۱۹۹۱، یک مطالعه مروری سیستماتیک، ۱۰۷ کارآزمایی بالینی کنترل شده را در نظر گرفته و دریافته است ۷۷% آن ها، یک نتیجه ی مثبت را گزارش نموده‌اند. به دلیل این که از ۱۰۷ کارآزمایی فوق، ۸۴ تحقیق، نمره ی کمتر از ۵۵ را در یک ارزش‌گذاری کیفیت تحقیق ۱۰۰ نمره‌ای به دست آوردند، مطالعات با کیفیت بالا به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. در ۶۸ درصد مطالعات فوق، بیماران از درمان هومیوپاتی نسبت به دارونما، سود بیشتری برده بودند.

استفاده های بالینی:

پزشکان هومیوپات، برای درمان حوزه وسیعی از شرایط در مراقبت های اولیه و موارد تخصصی، تعلیم می‌یابند. در مجموع، پزشکان هومیوپات، با استفاده از زمینه ی دانش پزشکی خود و در کنار سایر پزشکان و تخصص های پزشکی و پیراپزشکی، به تشخیص و درمان بیماران اقدام می کنند و در شرایط مقتضی، بیماران خود را به متخصصین مربوطه ارجاع می دهند. اگرچه در استفاده ی بالینی، درمانگران، اغلب بیماران با مشکلات مزمنی را که پزشکی رایج نتوانسته است در حد کافی، مدیریت و درمان کند، مانند آرتریت‌ها، آلرژی‌ها، بیماری های خودایمنی یا مشکلات حاد غیر تهدید کننده ی حیات مانند، عفونت های ویروسی یا تروماهای کوچک را درمان می‌کنند.

والدین ممکن است کودکان خود را برای مشکلاتی نظیر عفونت های گوش میانی یا آلرژی‌ها، با هدف پرهیز از استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک، کورتون یا درمان های رایج مزمن، نزد پزشکان هومیوپات ببرند. لازم به ذکر است که پر مصرفترین داروی سرماخوردکی در فرانسه، یکی از داروهای هومیوپاتی است.

هومیوپاتی در دنیا:

هم‌اکنون، از هومیوپاتی درشبکه های درمانی بسیاری از کشورهای پیشرفته ی جهان، به عنوان یکی از روش های اصلی در درمان بیماری های حاد و مزمن، استفاده می شود و دارای مراحل آموزش اکادمیک می باشد. این روش درمانی، در کشورهای انگلستان، آلمان، فرانسه، هلند، سوئد، کانادا، آمریکا، هندوستان، پاکستان و برزیل و بسیاری از دیگر کشورها، خدمات درمانی به بیماران ارایه می‌دهد. سازمان جهان بهداشت، در کتابی تحت عنوان «مروری بر جایگاه طب مکمل / سنتی» به تفصیل، راجع به جایگاه هومیوپاتی در نظام بهداشتی کشورهای مختلف را توضیح می دهد و اعلام می نماید که هومیوپاتی، دومین سیستم پزشکی است که به صورت جهانی استفاده می‌شود و بالغ بر یک میلیارد دلار، برای این شیوه ی  درمان، هزینه می‌گردد.

بیست الی سی درصد پزشکان فرانسوی و آلمانی، در کارهای درمانی خود، از هومیوپاتی استفاده می‌کنند. در انگلیس، پنج بیمارستان هومیوپاتی بخشی از سیستم بهداشتی کشور را تشکیل داده و بیش از ۳۰ درصد پزشکان عمومی، این شیوه را مورد استفاده قرار می‌دهند. در آمریکا، بیش از ۵۰۰ پزشک و ۵۰۰۰ غیر پزشک در کارهای درمانی از هومیوپاتی استفاده می‌کنند و ۵/۲ میلیون آمریکایی، در حال حاضر داروهای هومیوپاتی را به کار می‌برند – که دو سوم آن ها خود تجویز هستند – و سالانه، بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در این راه صرف می‌شود.

فامـــارکوپه هومیوپاتی آمریکا (HPUS) در ســـال ۱۹۳۸ در مؤسســـه اولیه نظارت بر غذا و داروی این کشور FDA تصـــویب شد که این داروها را به  عنوان  drug و نه به عنوان ویتامین یا مکمل غذایی، پذیرفتند.

در یک همایش بین‌‌المللی پزشکی هومیوپاتی در سال ۱۹۹۴، دکتر ژ. ژانگ افسر سلامت سازمان بهداشت جهانی در طب مکمل، به ادغام هومیوپاتی در نظام‌های سلامت ملی تعدادی از کشورها، اشاره نمود و ویژگی‌های هومیوپاتی را رویکرد کل ‌نگرانه به بیمار، تجویز داروهایی که سیستم دفاعی خود بدن را تحریک می‌کنند و استفاده از حداقل دوز دارو عنوان کرد.

پرمصرفترین داروی سرماخوردگی در فرانسه، یکی از داروهای هومیوپاتی است. انجمن اروپایی هومیوپاتی کلاسیک ECCH که در سال ۱۹۹۰ تأسیس شده است، به مرور زمان، توانسته است نماینده ی هومیوپات‌های اروپا باشد. در حال حاضر، این انجمن، در ۱۴ کشور اروپایی دارای اعضای رسمی است و به طور مستمر، در حال گسترش است. هدف انجمن، ارائه ی درمان هومیوپاتی با کیفیت بالا به عموم مردم است. توجه فعالیت‌های این انجمن، معطوف به تأمین حق انتخاب و فرصت استفاده از درمان هومیوپاتی برای تک ‌تک افراد جامعه است، به نحوی که همه بتوانند بوسیله ی هومیوپات‌های مجرب و داروهای با کیفیت بالا درمان شوند. این امر، برای انجمن واضح است که پزشکانی که آموزش کاملی در زمینه ی هومیوپاتی، به عنوان یک رشته ی درمانی مستقل داشته‌اند، بهتر از دیگران طبابت می‌کنند. این موضوع، شامل درک و آگاهی عمیق از هومیوپاتی و اصول بنیادین آن، به همراه دانش پزشکی متداول می‌باشد. بنابراین، ایجاد هماهنگی در آموزش این رشته و تعیین استانداردهای آموزشی، به عنوان گامی موثر در تضمین کیفیت خدمات در نظر گرفته می شود.

از سازمان های دیگر، می توان به جامعه ی بین المللی پزشکان هومیوپات (LMHI) اشاره کرد. این جامعه که از سال ۱۹۲۵ در سوییس ثبت شده است، اکنون در بیش از ۷۰ کشور جهان پایه گرفته است و یکی از انجمن های بین المللی است که در مکتوبات سازمان جهانی بهداشت ثبت شده است.

هومیوپاتی در ایران:

در تاریخ ۱۳۷۴/۸/۴، شورای عالی ارزشیابی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، هومیوپاتی را یک روش درمانی شناخت و در نهایت، در ۱۳۷۷/۱۰/۲۶ ، دستورالعمل تعیین تکلیف پزشکان هومیوپات توسط وزیر بهداشت وقت جناب آقای دکتر فرهادی به معاونت آموزشی وزارت متبوع اعلام شد و در بهمن ماه همان سال، به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شد. بعد از قانونمند شدن این رشته، در سال ۱۳۸۱ انجمن هومیوپاتی تأسیس شد. این انجمن، هم اکنون با بیش از ۳۰۰ عضو رسمی (پزشک عمومی و متخصص) و ۳۰۰ عضو افتخاری (دندان پزشک، داروساز، ماما و گروه های پزشکی) فعالیت می‌کند و بالاخره، در سال ۱۳۸۷ ، شورای عالی طب سنتی و مکمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شیوه ی فعالیت پزشکان هومیوپات را بیشتر نظام مند نمود.

انتهای پیام/