بازی درمانی یا بازی تراپی چیست؟

به گزارش مملکت آنلاین، بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی یا Play Therapy ، یک روش نوین برای درمان اختلالات رفتاری در کودکان است و غالباً توسط بازی درمانگر که تحصیلاتی مرتبط با روانشناسی کودک و نوجوان دارند اجرا می شود. برخی اوقات، کودکان معمولا ناخواسته رفتارهایی از خود بروز می دهند. این رفتارها، می توانند سبب اختلال در زندگی خود کودک و اطرافیان او شود. در اثر این رفتارها، پدر، مادر و افرادی که ازکودک مراقبت میکنند نیز ممکن است علائمی مانند ترس، نگرانی و یا عصبانیت را در کودک مشاهده کنند. تمامی این موارد در رشد کودک تاثیر منفی خواهند داشت. این موارد، همچنین بر روی روابط کودک با خانواده و یا روابط او در محیط هایی مانند مدرسه، بسیار تاثیر دارد.

زمانی که یک فرد بزرگسال با مشکلات عاطفی و یا رفتاری مواجه می شود، می تواند با گفتگو مورد درمان قرار بگیرد. اما برای یک کودک این چنین نیست. بازی درمانی، روشی برای کمک به ارتباطات کودک با تکنیک هایی است که در سطح و اندازه او هستند. این کار به آن ها این امکان را می دهد تا احساسات گیج کننده و سراسیمه ی خود را درک کنند. همچنین، آن ها با استفاده از رویکرد درمانی بازی تراپی می توانند تجارب ناراحت کننده ای را که هنور فرصت و توان پردازش آن ها را ندارند، درک کنند.

به تعبیری، بازی درمانی یا  Play therapy روشی است که به کودکان کمک می کند تا خود را نشان داده و افکار و احساسات خود را کشف کنند. رویکرد مذکور، این امکان را به کودک می دهد تا بتواند به تجارب زندگی خود معنی بدهد. بازی کردن، یک فعالیت طبیعی از یادگیری است. بازی کردن، به کودکان کاوش و ارتباط را می آموزد. بنابراین، بازی تراپی به عنوان ابزاری کارآمد می تواند این امکان را به کودکان بدهد تا بتوانند آنچه که توانایی بیان آن در قالب کلمات را ندارند، در قالب بازی به اجرا درآورند.

در فرآیند مشاوره معمولا در طول جلسات، از نتایج بدست آمده استفاده می شود تا فعالیت های بعدی بر اساس نتایج جلسات مشخص شده و به کودک کمک شود. برای برخی، این مشاوره تنها به معنای صحبت کردن با شخصی به نام درمانگر است. اما برای کودکی که توانایی بیان خود و مشکلات را در قالب کلمات ندارد، این کار با استفاده از بازی یا انجام کارهای خلاقانه صورت می گیرد.

وظیفه ی اصلی مشاور در بازی درمانی، ایجاد فضای مناسب برای کودک است تا با استفاده از آن بتواند خود و مشکلاتش را بیان کند. بازی تراپی با قرار دادن کودک در یک فضای امن با تاکتیک هایی خاص، چالش ها و سختی های پیش روی کودک را نشان می دهد. نتیجه ی این روش، کمک به عزت نفس و افزایش اعتماد به نفس کودک است. این کار ممکن است به وسیله ی متخصصان و به صورت تیمی یا نفری انجام شود.

هدف اصلی از طراحی رویکرد یاد شده، نهایتا توانمند کردن کودک به وسیله رفتارهای سازگارانه و انطباقی و ساز و کارهای بهتر برای استفاده در زندگی روزمره است. این کار، به آن ها کمک می کند تا دیدگاه مثبت تری نسبت به جایگاه خود در جهان داشته باشند.

بازی درمانی چگونه می تواند به کودکان کمک کند؟

بازی کردن، برای رشد کودک در زمینه های مختلف، بسیار مهم و تاثیرگذار است. کمک به فرآیندهای مهم اجتماعی، خلاقانه، زبانی، عاطفی و ادراکی، شناختی و بدنی در کودک از مزایای فوق العاده این فعالیت است. بازی کردن می تواند به روش های متفاوتی به کودک کمک کند. البته نیاز هر کودک بسته به شرایط او با بقیه متفاوت است. این رویکرد، می تواند به عنوان روشی موثر برای تمامی کودکان مفید باشد. اما روش بازی درمانی، موثرترین و بهترین روش برای درمان کودکانی است که در بیان صحبت دچار مشکل هستند.

در این روش، به دلیل اعتمادی که در فضای ایجاد شده برای کودک وجود دارد، او می تواند با خیالی راحت و با اطمینان از وجود حمایت عاطفی، احساسات خود را کاملا بروز دهد. حال، این احساسات، می تواند به شیوه ای درست با وجود یک متخصص و مشاور حرفه ای مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. در این صورت، همین احساسات به عنوان نتایج جلسات بازی تراپی، می تواند منشا رشد و اطمینان در کودک باشد.

بزرگترین مشکلات که متخصصان در اجرای روش بازی تراپی با آن مشکل دارند:

1. کودکانی که پدر و مادر آن ها روابط خوبی با یکدیگر ندارند، کودکان طلاق
2. کودکانی که شاهد خشونت درون خانواده نسبت به خود و یا سایر اعضا بوده اند
3. کودکانی که از بیماری رنج می برند
4. کودکانی که در معرض آسیب هایی چون سوء استفاده جنسی و جسمی بوده اند
5. کودکان بدون سرپرست و یا کودکانی که سرپرستی آن ها تغییر کرده است، فرزند خوانده ها و یا کودکان پرورشگاهی
6. کودکانی که در زندگی خود شاهد فقدان اعضای خانواده و یا بیماری های سخت آن ها بوده اند
7. کودکانی که تجربه تصادف و یا وقایع ناگهانی و سخت این چنینی را داشته اند
8. کودکانی که اختلال کمبود توجه ADD یا نقص توجه و بیش فعالی ADHD دارند

جلسات بازی تراپی یا بازی درمانی چگونه است؟

بازی درمانی، معمولا از سری جلساتی تشکیل شده است که هر کدام بین 30 تا 45 به طول می انجامد. جایی که یک متخصص توجه کودک را به فرآیند بازی و مراحل آن جلب می کند. به دلایل مختلف، متخصصان، گاهی اوقات این جلسات را با حضور خواهر یا برادر کودک برگزار می کنند. اما، معمول ترین روش انجام این روش درمانی برای کودکان، همان یک به یک است. جلسه ی اول، یک ارزیابی کلی از شرایط کودک صورت می گیرد. والدین کودک نظرات خود را در خصوص شرایط کودک و نگرانی های خودشان در میان می گذارند.

متخصص نقاط قوت کودک و توانایی های او، سختی ها و چالش های پیش روی او و نتایج و سوابق کودک را به کمک والدین تجزیه و تحلیل می کند. این موارد، در درک مسئله کمک شایانی به متخصص می کند. در این مرحله، ممکن است غیر از والدین از افرادی که کودک در محیط های مختلف با آن ها سر و کار دارد نیز اطلاعاتی دریافت شود؛ مثلا از مسئولین مدرسه یا مهد کودک. جلسات بعدی، به صورت هفتگی و در همان مکان و زمان برگزار می شود. خانه کودک، مدرسه یا مطب خصوصی مشاور یا متخصص میتواند نقاط مناسبی برای برگزاری این جلسات باشد. این ثبات، می تواند به محکم تر شدن رابطه ی میان مشاور و کودک، کمک زیادی کند. به همین دلیل، در صورتی که برخی از جلسات به هر دلیل به هم ریخته و برگزار نشوند، روند پیشرفت کودک در درمان را مختل می کنند.

مهم ترین تکنیک های مورد استفاده در بازی درمانی (Play therapy) برای کودکان

1. تجسم خلاقانه
2. داستان درمانی
3. مجسمه سازی
4. آفرینش نقش و قرار گیری در آن
5. رقص و حرکت
6. نقاشی

مهم ترین نکته در میزان تاثیرگذاری روش ها و نتیجه کلی این رویکرد، قدرت پیوند ارتباط بین مشاور و کودک است. این موضوع، بسیار مهم است. کودک در صورتی که احساس امنیت و اطمینان داشته باشد، احساسات خود را به واقعی ترین شکل بروز می دهد و آن ها را بدون هیچ مشکلی با مشاور در میان میگذارد. همچنین، درک این نکته توسط کودک که مشاور در تمامی مراحل حامی او است، می تواند بسیار کمک کننده باشد.

مزایای بازی درمانی:

ایجاد الگوهای رفتاری جدید و برداشته شدن موانع رشد کودک، از جمله مهم ترین مزایای بازی تراپی هستند. رهایی از احساسات و افکار منفی و ایجاد یک فضای روانی مثبت از نظر ذهنی می تواند آمادگی بیشتری به کودکان برای مقابله با چالش ها بدهد.

بزرگترین تغییرات کودک پس از جلسات درمانی:

• کاهش استرس ناشی از حوادث آسیب زا
• بهبود اعتماد به نفس و عزت نفس
• افزایش توانایی در برقرار رابطه
• افزایش خلاقیت و نوآوری

تعداد جلسات بازی تراپی

تعداد جلسات لازم برای درمان از طریق بازی درمانی را مواردی مانند شرایط کودک و نیاز او تعیین میکند. به طور معمول، این روش، یک روش کوتاه مدت است که کمتر از 12 جلسه طول می کشد. اما، در موارد حادتر که کودک دچار آسیب های جدی شده است، نیاز است تا چند سال با کودک کار شود.

انتهای پیام/