هوای نفس هایت را داشته باش
دنیایی که در آن به سر می بریم، دنیای استانداردهای کیفی است. برای هر ماده ای که مستقیم یا غیرمستقیم به مصرف انسان می رسد، کیفیتی در نظر گرفته اند و آن را به قالب معیار و محاسبه و سنجش در آورده اند. هوایی که تنفس می کنیم نیز، از این قاعده مستثنی نیست.
به گزارش مملکت آنلاین، یکی از ابزارها یا شاخص های کلیدی کیفیت هوا که مورد استناد سازمان کنترل کیفیت هوای ایران (air.tehran.ir) نیز قرار گرفته است، «شاخص کیفیت هوا» AQI است. از طریق این شاخص، به راحتی خواهید توانست وضع آلودگی هوا را به صورت روزانه مورد بررسی قرار دهید و تا حد ممکن، از سلامت خود مراقبت نمایید، حتی اگر آلودگی هوا در شرایط هشدار یا اضطرار باشد.
شاخص کیفیت هوا ( AQI) چیست؟
این شاخص، به شما می گوید، هوای منطقه زندگی تان چقدر پاک یا به چه میزان آلوده است و شما در چنین شرایطی، باید مراقب کدام تاثیرات نامطلوب آلودگی هوا باشید. AQI، تاثیراتی را به کانون توجه می آورد که ممکن است ظرف چند ساعت یا چند روز پس از استنشاق هوای آلوده، سلامت شما را تحت الشعاع قرار دهد. این شاخص، برای پنج آلاینده اصلی هوا محاسبه می شود: ازن در سطح زمین، ذرات آلاینده، منواکسیدکربن ، دی ا کسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن.
AQI، در حکم متری است که اعداد صفر تا ۵۰۰ را نشان می دهد. هر چه مقدار AQI بیشترباشد، میزان آلودگی هوا، بیشتر است و طبیعتا گرانی های بیشتری را برای سلامتی در پی خواهد داشت.
هدف از ارایه AQI
هدف اصلی از ارایه شاخص کیفیت هوا، راهنمایی شهروندان برای درک شرایط کیفیت هوا در قبال سلامتی شان است. برای درک ساده تر این شاخص، شش مقوله یا طبقه را برای آن به طور مجزا تعریف کرده اند که معنای هر یک از این سطوح ششگانه، عبارتند از:
پاک (سبز): در این سطح، کیفیت هوا رضایت بخش است و میزان آلودگی هوا، هیچ خطری ندارد یا خطرات بسیار ناچیزی در پی خواهد داشت.
سالم (زرد): در این سطح، کیفیت هوا قابل قبول است، اما به هر حال برخی آلاینده ها در این وضع، ممکن است برای برخی افراد مشکلاتی به بار آورند. برای مثال، افراد حساس به ازن، ممکن است در این وضع، علایمی از مشکلات تنفسی بروز دهند.
ناسالم برای افراد حساس (نارنجی): این سطح، ممکن است دردسرهایی را برای افراد حساس به بار آورد. البته تاثیرات آلودگی در این شرایط بر افراد گوناگون، متفاوت است. برای مثال، افراد مبتلا به بیماری های ریوی در معرض ازن، از احتمال بیشتری برای مواجهه با خطر برخوردارند، در حالی که افرادی که بیماری ریوی دارند یا مبتلا به بیماری های قلبی هستند، اگر در معرض ذرات آلاینده قرار گیرند، خطر بیشتری آن ها را تهدید خواهد کرد. با این حال، این میزان از آلودگی هوا، خطر چندانی برای عموم مردم در پی نخواهد داشت.
ناسالم (قرمز): در این سطح، هر فردی ممکن است تحت تاثیرات نامطلوب وضع هوا قرار گیرد. بالطبع، در این محدوده، افراد متعلق به گروه های حساس، در معرض خطرات جدی تری قرار خواهند داشت.
بسیار ناسالم (بنفش): شرایط آلودگی هوا در این محدوده، وضع هشدار است، به این معنا که هر فردی ممکن است تاثیرات بسیار نامطلوبی را بر سلامت خود تجربه کند.
خطرناک (خرمایی): این وضع، به شرایط ا ضطرار معروف ا ست. احتمال خطر، برای تمام ا فرادی که در معرض هوایی با این درجه آلودگی قرار داشته باشند، بسیار بالاست.
مقادیر شاخص کیفیت هوا( AQI) میزان خطر رنگ
۵۰ - ۰ پاک سبز
۱۰۰-۵۱ سالم زرد
۱۵۰-۱۰۱ ناسالم برای افراد حساس نارنجی
۲۰۰-۱۵۱ ناسالم قرمز
۳۰۰-۲۰۱ بسیار ناسالم بنفش
۵۰۰-۳۰۱ خطرناک خرما
راه های دوری از قرارگیری در معرض آلاینده های هوا
جداول اشاره شده به شما خواهد گفت، چگونه بر اساس شاخص کیفیت هوا در برابر هوای آلوده از خود مراقبت کنید. هر جدول، هشدارهایی را برای محدوده های ناسالم وضع هوا در بردارد. به طور کلی، شما می توانید خطر هوای آلوده را از طریق «کاهش فعالیت های سنگین یا طولانی» کاهش دهید. فعالیت طولانی، به فعالیتی گفته می شود که چند ساعت طول کشیده و موجب می شود در این مدت، کمی شدیدتر از حالت معمول نفس بکشید. کاهش فعالیت طولانی، به معنای کاهش زمانی است که شما به چنین فعالیتی اختصاص می دهید. به علاوه، شما می توانید خطر هوای آلوده را با تعطیل کردن فعالیت های سنگین کاهش دهید. فعالیت سنگین، به نوع فعالیتی گفته می شود که سبب می شود در طول انجام آن، به سختی نفس بکشید. آهنگ تنفس شما یا به عبارت دیگر، تعداد دفعات تنفس در واحد زمان، به خوبی به شما خواهد گفت، فعالیتی که به آن مشغولید، تا چه اندازه سنگین است. هرگاه فعالیتی که به آن مشغولید، سبب سرفه های نامعمول، احساس ناراحتی در قفسه سینه ،صدای خس خس به هنگام تنفس یا مشکل در نفس کشیدن شدید، باید از شدت فعالیت بکاهید.
آلاینده ی مهم دیگر، یعنی همان دی اکسید نیتروژن، می تواند سبب عوارض تنفسی نظیر، سرفه، خس خس و نفس نفس زدن در کودکان یا بزرگسالان مبتلا به بیماری های تنفسی، مانند آسم شود .
تاثیرات نامطلوب منواکسید کربن:
مقدار شاخص سطح مرتبط با سلامتی هشدارهای بهداشتی
۵۰-۰ پاک ندارد
۱۰۰-۵۱ سالم ندارد
۱۵۰-۱۰۱ ناسالم برای افراد حساس افراد مبتلا به بیماریهای قلبی مانند آنژین، باید فعالیت های سنگین را کاهش دهند و از منابع منواکسید کربن نظیر ترافیک سنگین دوری کنند.
۲۰۰-۱۵۱ ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی مانند آنژین، باید فعالیتهای سنگین را کاهش دهند و از منابع منواکسید کربن نظیر ترافیک سنگین دوری کنند.
۳۰۰-۲۰۱ بسیار ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی مانند آنژین، باید از هرگونه فعالیت اجتناب کنند و از منابع منواکسید کربین نظیر ترافیک سنگین دوری کنند.
۵۰۰-۳۰۱ خطرناک افراد مبتلا به بیماریهای قلبی مانند آنژین، باید از هرگونه فعالیت اجتناب کنند و از منابع منواکسید کربن نظیر ترافیک سنگین دوری کنند. سایر افراد نیز باید از فعالیتهای سنگین خود بکاهند.
ازن چیست؟
ازن، گازی است مرکب ازسه اتم ا کسیژن. این گاز، هم در لایه ی بالای جو و هم در لایه سطح زمین مشاهده می شود. این گاز، هم می تواند گازی مفید و هم مضر باشد؛ فایده یا ضرر گاز ازن بسته به جایی است که این گاز در آن یافت می شود.
شاخص کیفیت هوا( AQI): ازن
مقدار شاخص سطح مرتبط با سلامتی هشدارهای بهداشتی
۵۰-۰ پاک ندارد
۱۰۰-۵۱ سالم افراد مبتلا به حساسیت های نامعمول باید فعالیتهای خارج از منزل را کاهش فعالیت دهند.
۱۵۰- ۱۰۱ ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید فعالیتهای سنگین یا طولانی را کاهش دهند.
۲۰۰-۱۵۱ ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت های سنگین یا طولانی اجتناب کنند. سایر افراد باید فعالیت های سنگین یا طولانی خارج را کاهش دهند.
۳۰۰-۲۰۱ بسیار ناسالم افراد مبتلا به بیماری قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید از هر گونه فعالیتهای فیزیکی خارج از منزل اجتناب کنند. سایر افراد نیز باید از فعالیتهای سنگین و طولانی بپرهیزند.
۵۰۰-۳۰۱ خطرناک تمامی افراد باید از هرگونه فعالیت فیزیکی خارج ازمنزل بپرهیزند.
ازن مفید: ازن، طبیعتا در لایه ی بالای جو زمین وجود دارد. این لایه، چیزی حدود ۱۰ تا ۴۸ کیلومتر بالاتر از سطح زمین قرار دارد که در آن لایه ی معروف، ازن شکل می گیرد. لایه ی ازن، در واقع لایه ای محافظ است که ما را در برابر پرتو فرابنفش محافظت می کند که البته، به تدریج و از طریق مواد شیمیایی ساخت انسان ها، در حال تخریب و نابودی است. نواحی بالای قطب های شمال و جنوب، از جمله نواحی به شمار می روند که «لایه ی محافظ ازن» در آن ها بسیار رقیق شده و اصطلاحا «سوراخ» شده است.
ازن مضر: ازن، علاوه بر سطوح فوقانی جو نیز شکل می گیرد. این ازن، هنگامی تشکیل می شود که آلاینده های منتشره از خودروها، نیروگاه ها ،پالایشگاه ها، کارخانه های شیمیایی و سایر منابع در حضور نور خورشید واکنش شیمیایی انجام می دهند. ازن موجود در سطح زمین، یکی از آلاینده های اصلی هوا به شمار می رود. خطر قرار گرفتن در معرض میزان ناسالم ازن در سطح زمین طی ماه های تابستان به بالاترین حد خود می رسد.
تاثیرات نامطلوب ازن بر سلامت چیست و چه افرادی در معرض بیشترین خطر قرار دارند؟
کودکان فعال یکی از گروه های در معرض خطر بالا هستند؛ زیرا، آن ها اغلب زمان زیادی را در تابستان به بازی در خارج از منزل می گذرانند. افرادی از همه گروه های سنی که در فضای خارج از منزل کار می کنند، در معرض خطر فزاینده قرار دارند؛ زیرا، طی انجام فعالیت های فیزیکی، ازن به میزان بیشتری به بخش های ریه نفوذ می کند و همین امر، احتمال آسیب را افزایش خواهد داد.
افراد مبتلا به بیماری های تنفسی، نظیر آسم، دارای ریه های آسیب پذیرتری هستند؛ به همین دلیل، ازن می تواند زودتر از سایر افراد بر سلامت این افراد تاثیرات نامطلوبی بگذارد. همچنین، میزان کمتری از ازن سطح زمین نیز می تواند این افراد را گرفتار سازد.
ذرات آلاینده چیست؟
ذرات آلاینده، مخلوطی از ذرات جامد و معلق در هواست. برخی از این میان، ذراتی که قطر کمتر از ۱۰ میکرومتر (یک صدم میلی متر) دارند، این ذرات، مستقیما در هوا منتشتر می شوند و برخی دیگر از واکنش سایر می توانند به ریه ها روند سبب معضلات بسسیاری شوند. جالب است که آلاینده ها در هوا تشکیل می شوند. این ذرات، تنوع ابعادی بسیاری دارند (۱۰ میکرومتر کمتر از قطر ۱۰ تار موی انسان است).اتی
شاخص کیفیت هوا( AQI): ذرات آلاینده
مقدار شاخص سطح مرتبط با سلامتی هشدارهای بهداشتی
۵۰-۰ پاک ندارد
۱۰۰-۵۱ سالم افراد مبتلا به حساسیت های نامعمول باید فعالیتهای خارج از منزل را کاهش فعالیت دهند.
۱۵۰- ۱۰۱ ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید فعالیتهای سنگین یا طولانی را کاهش دهند.
۲۰۰-۱۵۱ ناسالم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت های سنگین یا طولانی اجتناب کنند. سایر افراد باید فعالیت های سنگین یا طولانی خارج را کاهش دهند.
۳۰۰-۲۰۱ بسیار ناسالم افراد مبتلا به بیماری قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان باید از هر گونه فعالیتهای فیزیکی خارج از منزل اجتناب کنند. سایر افراد نیز باید از فعالیتهای سنگین و طولانی بپرهیزند.
۵۰۰-۳۰۱ خطرناک تمامی افراد باید از هرگونه فعالیت فیزیکی خارج از منزل بپرهیزند. دم میلی مترمن
انتهای پیام/