درمان زخم های عفونی با لارو حشرات

به گزارش مملکت آنلاین، اولین گزارش ها درباره استفاده از لارو برای درمان زخم ها به دوران باستان باز می گردد. در آن زمان ها این روش به صورت گسترده در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گرفته است. از قرن 16 به بعد پزشکان مختلف در جبهه های جنگ تاثیر لارو مگس ها را در درمان زخم ها در سال های 1556، 1827، 1860، 1920 گزارش کردند. امروزه نیز پزشکان نیز از اثرات معجزه آسای  استفاده ازلارو گونه هایی از مگس برای درمان برخی از انواع زخم ها استفاده می کنند.

اولین مطالعات علمی درباره کاربرد ماگوت ها توسط پزشکی به نام دکتر دبلیواس بایر آغاز شد. در طول دهه ی 1920 و 1930 بایر درمان موفقیت آمیز عفونت های استخوان و زخم های مزمن پا در پیش از 90 بیمار را با استفاده از ماگوت ها گزارش کرد.

کشف پنیسیلین و داروهای سولفا در دهه ی 1940 باعث توقف در ماگوت تراپی شد. اما در حال حاضر با ظهور میکروب های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها طب انسانی دوباره به لارودرمانی روی آورده است. FDA درسال 2004 این روش را تایید کرده است. لارو درمانی علاوه بر آمریکا که موج جدید استفاده از این روش در آن کشور آغاز شده درکشورهایی نظیر انگلستان و آلمان نیز بسیار رواج دارد به طوری که تا سال 2004، 70هزار نفر در انگلستان با این روش درمان شده اند.

پزشکان ایرانی نیز به عنوان بیست ویکمین کشور، لارو درمانی را در بیمارستان بقیه ا... تهران آغاز کرده اند.

لارودرمانی در عصر جدید

زخم های دارای بافت مرده، زخم های چرکی و قانقاریایی گزینه های خوبی برای لارو درمانی هستند به طور کلی کاربرد لارو برای یک زخم به عنوان آخرین روش دفاعی معمولا پس از این که بیمار ماه ها مورد درمان آنتی بیوتیکی و جراحی قرار گرفته و موفقیتی حاصل نشده است، مورد استفاده قرار می گیرد. دکتر جان نثاری درباره ی دو نمونه ی درمان شده در بیمارستان بقیه ا... تهران می گوید:«دردو موردی که ما داشتیم یکی از آن ها پایش زیر قطار رفته وعفونی شده بود به طوری که از بوی عفونت نمی شد به او نزدیک شد؛ اما پس از دو سه روز که لاروها روی زخم گذاشته شد، کاملا بهبود یافته و بعد از دوسه دوره درمان کاملا پوستش تمیز شد. به طوری که ما پوست را بستیم و او را مرخص کردیم.

مورد دیگر بیماری بود که عفونت بعد از جراحی داشت. او حتی نمی توانست پایش راروی زمین بگذارد پس از این که لارو درمانی را شروع کردیم علاوه بر خوب شدن عفونت، به دلیل از میان رفتن درد خیلی زود توانست وزن روی پایش بگذارد و اندام را به کار گیرد» تمام نوزادان مگس (ماگوت ها) برای لارو درمانی مناسب نیستند.

لاروی که بیشتر برای این کار مورد استفاده قرار می گیرد مربوط به خانواده Calliphoridae وبه ویژه Luciliase ricata و regina phormia است که تنها از نسوج مرده تغذیه می کنند. مگسی که این لارو را می گذارد، مگس خانگی نیست بلکه در بیابان ها زندگی می کند. این مگس از فرسنگ ها و کیلومترها عفونت را تشخیص می دهد و به سمت آن پرواز می کند وروی آن تخم می گذارد.

برای موفقیت آمیز بودن لارو درمانی لازم است ماگوت ها قبل از قرار گرفتن روی زخم عاری از هرگونه باکتری باشند. به تازگی با استفاده از یک نوع روش استریلیزاسیون تخم های مگس با محلول رقیقی از سدیم هیپوکلرایت و بعد با آب استریل شست وشو می شوند. سپس آن ها را در فرمالدئید 4 درصد قرار می دهند و پس از شست و شوی مجدد با آب آن ها را برای پرورش در ظروف استریل قرار می دهند و لاروها که بین 3-1 میلی متر طول دارند روی زخم عفونی شده قرار می گیرند تا بافت های عفونی را از بین ببرند. در طب انسانی لایه ای از هیدروکلوئید به اندازه و شکل زخم تهیه شده و روی زخم قرار می گیرد. این کار پوست اطراف زخم را آنزیم پروتئولیتیک لاروها محافظت می کند.

به جای این کار می توان از خمیر روی نیز استفاده کرد. روی هر سانتیمتر مربع از زخم تقریبا 10 لارو قرار داده می شودو زخم بایک پوشش توری پانسمان می شود. یک پد جاذب در بالای این شبکه توری قرار می گیرد تا ترشحات و نسوج مرده ی مایع را جذب کند. این پد را می توان در صورت لزوم عوض کرد. لاروها پس از 3 روز باید از روی زخم برداشته شوند. این کار با برداشتن پانسمان توری و شست و شوی زخم با محلول نمک استریل به سادگی امکان پذیر است.

در صورت لزوم می توان این کار را مجددا تکرار کرد. به طور کلی استفاده از لاروها می تواند در هرروز 10 تا 15 گرم از سلول های مرده را از میان ببرد. لاروها نسوج مرده را با ترشح شیره ی گوارشی سپس بلعیدن نسوج و باکتری های حل شده از میان می برند. می توان همزمان با عملیات لارودرمانی از سایر روش های درمان آنتی بیوتیکی نیز استفاده کرد اگرچه بیماری که از این روش استفاده می کند به آنتی بیوتیک نیاز ندارد، زیرا خود این لارو آنتی بیوتیک Allantion دارد که روی زخم می ریزد. اصولا زخم هایی که به آنتی بیوتیک جواب نمی دهند یا به دلیل وجود نسوج گندیده و عفونت کرده آنتی بیوتیک به آن ها نمی رسد، گزینه های مناسبی برای ماگوت تراپی هستند زیرا برای رسیدن آنتی بیوتیک باید جریان خون در محل جراحت وجود داشته باشد و ابتدا باید عفونت را با استفاده از محل جراحی برداشت بنابراین عملا آنتی بیوتیک ها نمی توانند کاری را که لارو انجام می دهد، بکنند. لاروها خیلی فراتر از آنتی بیوتیک عمل می کنند. آن ها هم کار آنتی بیوتیک را انجام می دهند و هم کار جراح را. ماگوت ها حیرت آور عمل می کنند. گرچه در بسیاری از بیماران تصور قراردادن لارو بر روی زخم ناخوشایند است.

مکانیسم عمل لاروها

مکانیسم عمل لاروها به صورت ذیل است:

1. دربزاق لاروها آنتی بیوتیک Allantion وجود دارد که روی طیف وسیعی از باکتری ها موثر است.
2. لاروها همچنین آمونیاک تولید می کنند که خاصیت میکروب کشی بالایی دارد و همچنین PH زخم را به حدود 5/8 – 8  می رساند که در این PH کلونیزه شدن باکتری ها (تکثیر باکتری ها و به شکل کلونی در آمدن آن ها) دچار مشکل شده و بهبود زخم تسریع می شود.
3. درقسمت سر لاروها نیز موهای نوک تیز و فراوانی وجود دارد که برخورد فیزیکی آن با میکروب ها سبب نابودی قسمت قابل توجهی از آن ها می شود.
4. لاروها موادی شبیه اینترولوکین 6 هم ترشح می کنند که سبب تسریع در بهبودی زخم و به وجود آوردن فیبروبلاست ها می شود.
5. لاروها همچنین با جنب و جوش حرکات فراوان خود در زخم که ماساژ خفیفی به آن می دهند، سبب خون رسانی بیشتر به محل زخم می شوند.
6. اشعه ی ایکس کوچکترین تاثیری روی لاروها ندارد . فعالیت لاروها لحظه به لحظه زخم را کوچکتر می کند در حالی که با روش جراحی همراه با برداشتن قسمت عفونی و نکروزه، قسمتی از بافت سالم هم توسط جراح برداشته می شود. لاروها نسوج مرده را ازبین می برندو  ساخت نسوج زنده و سالم را فعال می کنند. زخم را از باکتری ها پاکسازی می کنند، درحالی که به نسوج زنده و سالم آسیبی نمی رسانند. این کرم ها نسوج نکروزه و عفونی را می خورند و بعد خودشان اززخم بیرون می روند. لارودرمانی روشی شناخته شده برای درمان زخم ها و عفونت های مزمن است که در دنیا انجام می شود. دراین روش لارو حشره ی استریل را پس از این که از تخم بیرون آمد، روی زخم می گذارند تا از نسوج مرده ی زخم تغذیه کند. وقتی لاروها به مرحله ی بلوغ رسیدند دیگر از زخم تغذیه نمی کنند، سپس آن ها را تعویض می کنند و لاروهای دیگری روی آن قرار می دهند.

اولین مطالعات علمی درباره کاربرد ماگوت ها توسط پزشکی به نام دکتر دبلیواس بایر آغاز شد. در طول دهه ی 1920 و 1930 بایر درمان موفقیت آمیز عفونت های استخوان و زخم های مزمن پا در پیش از 90 بیمار را با استفاده از ماکوت ها گزارش کرد.

فواید عمومی لارو درمانی

1. در لارو درمانی نیاز به جراحی و برداشتن بافت عفونی نیست.
2. زمان درمان در این روش کوتاه است (3 روز درزخم های عفونی و 4 ماه در زخم های عفونی دیابتی)
3. نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
4. هزینه ی درمان در آن کمتراست.
5. در طول درمان فقط نیاز به اکسیژن دارند.

کاربردهای بالینی

استفاده از لارو مگس برای درمان زخم دیابتی، زخم های بستر، سوختگی ها، مقابله با کفگیرک (Carbuncle) و انواع خاصی از تومورهای خوش خیم و بدخیم، دمل ها و کورک ها در جایی که دیگر درمان ها جواب ندهد یا برای درمان مناسب نباشد روشی بسیار ساده و نسبتا ارزان بوده و برخلاف آنتی بیوتیک ها هیچ گونه عارضه ای به جا نخواهد گذاشت. استفاده ازلارودرمانی برای زخم های بدخیم سینه، سوختگی ها، آبسه ها، SCC و التهاب نیمه حاد پستان موفقیت آمیز بوده است. درصورت عدم پاسخ به درمان دارویی و جراحی، از لارو به عنوان آخرین روش درمانی زخم استفاده می شود. لارو درمانی همچنین در زمانی که سلامت بیمار در خطر بوده یا قادر به تحمل آنتی بیوتیک نیست مفید است. درحالی که آنتی بیوتیک های خوراکی و سلول های بیگانه خوار برای رسیدن به منطقه ی آسیب دیده به ذخایر کافی خون نیاز دارند، ماگوت ها در یک زخم باز تنها به اکسیژن نیاز دارند تا بتوانند بافت مرده را از بین برده و زخم را از باکتری ها پاکسازی کنند. لاروها همچنین در زدودن انواع باکتری ها از جمله استافیلوکوک های مقاوم در برابر متیسیلین موثرند. با استفاده از این روش درمان در بیماران دیابتی یک ماه تا حداکثر 4 ماه و دربیماران غیر دیابتی از سه روز تا حداکثر 9 روز طول می کشد. مطالعات در موارد مختلف توانایی شگفت انگیز ماکوت ها را نشان می دهد.

عوارض

بیشتر بیماران در طول درمان علائم خاصی ندارند، اما برخی ممکن است احساس خارش داشته باشند، مانند زمانی که چیزی روی پوست می خزد وقتی ماگوت ها بزرگ می شوند به دلیل تحریک سیستم عصبی، بعضی بیماران نیز ممکن است از درد شکایت کنند، که می توان با برداشتن لاروها یا استفاده از قرص های ساده مشکل آنان را برطرف کرد. در روز دوم یا سوم هم زخم بودار و آبکی می شود. به جز این واکنش های جزئی چنین روشی هیچ گونه واکنش منفی دیگری بر جای نمی گذارد. این روند معمولا بیش از 72 ساعت طول نمی کشد.  

دکتر سعید احتشامی - دکتر حبیب الله یعقوبی - فرحناز دلخوش

انتهای پیام/