رادیو بین‌المللی چین: آمریکا باید گام اول را بردارد

به گزارش مملکت آنلاین، در تاریخ 6 آوریل برابر با 17 فروردین ماه بود که نشست سیاسی کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در وین پایتخت اتریش برگزار شد؛ اگرچه «رابرت مارلی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز ریاست یک هیئت در وین را بر عهده داشت، اما در این نشست شرکت نکرد آن هم به این دلیل که با توجه به اینکه آمریکا از توافق هسته ای با ایران خارج شده است، ایران از گفتگوی مستقیم با طرف آمریکایی امتناع کرد.

روند رسیدن به راه حلی موفقیت آمیز در قبال برنامه هسته ای ایران، همچنان با چالش های عظیمی روبروست؛ اولین چالش این است که آمریکا و ایران هنوز اعتماد دوجانبه به یکدیگر ندارند؛ در طول دو سال گذشته، دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا به صورت یکجانبه از توافق هسته ای با ایران خارج شد و سران ایران را در فهرست تحریم قرار داد و «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه و دانشمندان هسته ای ایران را ترور کرد.

مجموعه ای از اقدامات به شدت خرابکارانه از جمله ترور «محسن فخری زاده» رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع ایران نیز باعث از بین رفتن همان اندازه اعتماد شکننده متقابل بین ایران و آمریکا شد.

مشکل اصلی این است که بعد از روی کار آمدن دولت «جو بایدن» رئیس جمهور جدید آمریکا نیز با وجود امیدواری تهران، نه تنها روابط واشنگتن با ایران بهتر نشد بلکه در عوض سرکوب های استراتژیک آمریکا علیه ایران شدت گرفت.

با این اوصاف، دو طرف ایران و آمریکا همچنان با مشکلات بی شماری در زمینه بازسازی اعتماد مواجه هستند.

دومین چالش پیش روی حل و فصل اختلافات پیرامون برنامه هسته ای ایران این است که اهداف استراتژیک آمریکا و ایران مشابه یکدیگر نیست؛ اهداف استراتژیک اصلی ایران عبارتند از شکستن تحریم ها و محاصره آمریکا، بازگشت به سیستم تجارت بین المللی و احیای توسعه اقتصادی و جایگاه بین المللی ایران.

با این حال، هدف آمریکا استفاده از اقدامات جامع مانند مهار نظامی، انزوای دیپلماتیک، محاصره سیاسی و تحریم های اقتصادی به منظور سرکوب نفوذ ایران در خاورمیانه و حتی تغییر نظام ایران است.

این تضاد ساختاری بین ایران و آمریکا ذوب شدن یخ روابط بین این دو کشور در یک بازه زمانی کوتاه مدت را دشوار ساخته است و با این اوصاف، تقابل میان این دو کشور ادامه پیدا خواهد کرد.

چالش نهایی پیش روی برجام این است که دولت بایدن و دولت «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران با محدودیت هایی در زمینه پیشبرد روند حل و فصل سیاسی برنامه هسته ای ایران مواجه هستند؛ آمریکا به دلایل تاریخی و سیاسی، از قدیم نگرشی خصمانه نسبت به ایران داشته است؛ از طرف دیگر نیروهای محافظه کار به نمایندگی از طرف حزب جمهوریخواه و نیروهای حامی یهود نیز به شدت با بهبود روابط با ایران مخالفند و با بازگشت آمریکا به توافق هسته ای با ایران نیز مخالفت کرده اند.

کشورهای دوست آمریکا از جمله اسرائیل، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ... نیز درباره این موضوع که ایران از توافق هسته ای به عنوان ابزاری جهت تقویت قدرت ملی و حتی ظاهر شدن به عنوان یک قدرت هسته ای استفاده کند، نگرانند و بر همین اساس همواره با توافق هسته ای با ایران مخالفت کرده اند.

در عین حال، ایران و دولت روحانی نیز با فشارهای شدیدی روبروست؛ در دسامبر سال 2020 میلادی بود که مجلس ایران لایحه ای را به تصویب رساند و دولت روحانی را ملزم کرد با وجود عدم کاهش تحریم های آمریکا، از محدودیت های توافق هسته ای ایران عبور کند.

بر اساس تازه ترین تحلیل های صورت گرفته، تشدید اختلافات پیرامون برنامه هسته ای ایران حاصل عقب نشینی و خروج یکجانبه آمریکا از برجام است که باعث تضعیف اجماع طرفین این قرارداد شد.

وانگ چون، نماینده دائمی چین در سازمان ملل ضمن حضور در کنفرانس وین به صراحت تاکید کرد که بازگشت زودهنگام آمریکا به برجام، کلید شکسته شدن شرایط فعلی پیرامون برنامه هسته ای ایران است و بر این اساس، ابتدا باید درخواست موجه طرف متضرر در برجام تائید و تامین شود و نه خواسته متجاوز!

آمریکا باید به عنوان یک اصل اساسی، تمام تحریم های غیر قانونی علیه ایران را لغو کند و بدنبال این اقدام واشنگتن، تهران نیز پایبندی کامل به برجام را از سر خواهد گرفت.

تنها در صورتی که آمریکا بدون قید و شرط به توافق هسته ای ایران بازگردد و تحریم ها را بردارد و از صلاحیت بازوی بلند (قدرت طلبی های دراز دستانه) خود که باعث ایجاد اخلال در مبادلات اقتصادی و تجاری ایران با سایر کشورها شده است، دست بردارد، می تواند شرایطی برای حل و فصل بحران پیش آمده پیرامون برجام فراهم آورد.

اکنون وقت آن رسیده است که آمریکا صداقت خود را با بازگشت به توافق هسته ای ایران به نمایش بگذارد.

انتهای پیام/