بازی با دم شیر

به گزارش مملکت آنلاین، تحولات چند روز اخیر در مرز ایران و ارمنستان و اقداماتی کشور جمهوری آذربایجان به پشتوانه شرکای پیدا و پنهان خود علیه منافع جمهوری اسلامی ایران انجام داده است . باعث شد تا در این نوشتار به بررسی اهداف شریک آشکار این مثلث یعنی جمهوری ترکیه بپردازیم و نتایج مترتب آن بر اقتصاد و وضعیت منطقه ای آنرا را مورد بررسی اجمالی قرار دهیم .

اولین و مهمترین هدف ترکیه در تحولات اخیر،  تصاحب بازار مشترک ایران و ترکیه در کشورهای منطقه است، بویژه در زمینه محصولات کشاورزی ؛ ایران و ترکیه هر دو کشورهایی پیشرو در زمینه تولید محصولات کشاورزی هستند و با صادرات به کشورهای منطقه ، اروپا و آسیای میانه رقابت تنگاتنگی در این خصوص با همدیگر دارند  .

بخش بزرگی از صادرات کشاورزی ایران به روسیه و اروپای شرقی است ؛ این صادرات از طریق مسیر ترانزیت جاده‌ای انجام می شود و اصلی ‌ترین مسیر برای ایران از طریق جاده جمهوری باکو - ارمنستان است.

حال در این بین ؛ ترکیه با اهداف بلند پروازانه و نئو عثمانی گری اردوغان ریئس جمهور خود ، می خواهد به جهان به‌اصطلاح " توران " صادرات مستقیم داشته باشد ؛ اما ایران و روسیه سر راه آن و به نوعی مزاحم آن هستند. تنها راه از دالان تخیلی (کاپان - گوریس) در جنوب ارمنستان و سپس از طریق باکو و دریای کاسپین است ؛ البته به نظر میرسد این مسئله امری فراتر از یک جاده و آغازی بر تصاحب جنوب ارمنستان با معاوضه قره‌باغ کوهستانی است ؛ که شروع آن با مناقشه سال گذشته قره باغ بوده و با همکاری و توصیه ترکیه آغاز شده ؛ همچنین با تحریک ترکیه مبنی بر اینکه ما در جنگ به شما (آذربایجان)  کمک می کنیم و شما هم باید در ایجاد این دالان پافشاری کنید ادامه پیدا کرد .

با ایجاد این دالان ؛ در آینده مقدمات، برای معاوضه جنوب ارمنستان با بخش باقی مانده قره‌باغ فراهم می‌شود. در نتیجه مرز ارمنستان با ایران قطع و متعاقب آن ارتباط مستقیم با اروپا نیز قطع می شود ، قره‌باغ کوهستانی به ارمنستان محلق شده و باکو و آنکارا روابط گرم تجاری با ارمنستان برقرار می کنند و نتایج فاجعه‌بار اقتصادی ، امنیتی – سیاسی دیگری نیز در این منطقه به بار می آید .

در این شرایط ایران میخواهد مانع قطع ارتباط زمینی خود با روسیه و اروپا ( و البته ارمنستان ) شود و با ایجاد این دالان مخالفت کرده است ؛ اکنون باکو و آنکارا عصبانی شده و پی در پی درحال برگزاری رزمایش و انعقاد پیمان با گرجستان هستند.

در این میان  ترکیه با اتخاذ مواضع گوناگونِ اختلافی و تفرقه افکنانه مبتنی بر روحیه نئوعثمانی گری رئیس جمهور خود دائماً در تلاش است با ادعای اینکه چون ایران در برابر ایجاد این دالان سنگ‌اندازی می کنید، پس ما هم همه راه‌های ارتباطی آن به اروپا و روسیه را می‌بندیم ؛ و همچنین با تحریک احساسات قومی – نژادی همسایگان شمالی ایران که زمانی از استانهای ایران به شمار می آمدند ، هر چه بیشتر به مباحث  اختلافی اقوام ترک و آذری بدمند چرا که بر اساس سیاست ناسیونالیستی ترکی – فارسی شدت این تعارضات را بیشتر جلوداده و هر چه بیشتر بتواند با تشدید این اختلافات ماهی خود را در این بین صید کند .

به این ترتیب تمامی مسیر ها از جمله راه ارتباطی جمهوری باکو مسدود میشود  ؛ راه ارتباطی از طریق ترکیه نیز مسدود شده یا با اخذ عوارض شدید با اختلال روبه رو می شود ؛ همچنین راه ارتباطی از طریق ارمنستان - گرجستان هم منتفی است ؛ تنها می‌ماند راه دریایی که آن هم با صرف هزینه زمانی و مادی زیاد مقدور می باشد که اصلا برای تجار و بازرگانان به صرفه نیست.

لذا در صورت عدم راه اندازی ا این مسیر ترانزیتی و قطع شدن دالان فعلی ، نتایجی را برای ترکیه به همراه دارد که آنرا وادار به انجام اقدامات اینگونه می کند . از جمله ، صادرات ایران به اروپا با اختلال جدی روبه روشده  و درنتیجه بازار صادرات محصولات کشاورزی ایران نصیب ترکیه می شود. همچنین بحث انتقال گاز ایران به اروپا نیز موضوع مهم دیگر است . که باید به آن توجه کرد  . در نهایت این عوامل شاید کوچکترین نتایج این شرایط خواهد بود . که اقتصاد هر دو کشور را به شدت تاحت تاثیر قرار خواهد داد .

در نتیجه سیاست آینده ایران باید بگونه‌ای باشد که هم مانع ایجاد این دالان و نتایج فاجعه‌بار آن شود ؛ و هم در شطرنج سیاست با گزینه‌‌هایی مختلفی که دارد، در واقع مانع سنگ‌اندازی باکو و آنکارا در مسیر صادرات ایران شود . که رزمایش انجام شده در مرزهای شمالی نمونه از فعالیت مثبت در این خصوص به شمار می آید .

انتهای پیام/