هاری یک بیماری حاد ویروسی
* سودا تیمورپور
به گزارش مملکت آنلاین، هاری یک بیماری حاد ویروسی است که موجب آنسفالومیلیت در همه پستانداران خونگرم و انسان می شود . این بیماری عفونی، از زئونوزهای مهم و یکی از قدیمی ترین بیماریهای ویروسی است . هاری به طور معمول پس از گزش از راه بزاق حیوان هار به حیوان دیگر یا انسان منتقل می شود . در صورت ظهور نشانه های هاری درمان امکان ندارد و مرگ این بیماران حتمی است .
بیماری هاری یک عفونت ویروسی سیستم اعصاب مرکزی است و شخص مبتلا صد در صد محکوم به مرگ است . هنوز روشی جهت نجات جان مبتلایان به بیماری وجود ندارد . ولی نجات هار گزیدگان در صورتی که درمان پیشگیری بلافاصله پس از مجروح شدن و قبل از ظهور بیماری انجام گیرد حتمی است .
عامل ۹۹% از مرگهای هاری در جهان گاز گرفتگی توسط سگهای اهلی می باشد بیش از ۳/۳ میلیارد نفر در مناطقی زندگی می کنند که هاری در بین حیوانات بصورت بومی وجود دارد . سالانه حدود ۵۵۰۰۰ نفر در اثر هاری می میرند که تعداد زیادی از این مرگها در آسیا و آفریقا اتفاق می افتد . به طور کلی اهمیت بیماری هاری بدلایل زیر است :
- ۱ ) میزان کشندگی بالا ( صد در صد )
- ۲ ) افزایش روند موارد حیوان گزیدگی در انسان
- ۳ ) تلفات دام و خسارت های اقتصادی
در مناطق جغرافیایی مختلف، حیوانات وحشی متفاوتی مخزن هاری هستند. مثلا در آمریکا، اسکونک ها (در غرب)، روباه ها (در شرق) و راکون ها (در فلوریدا) مخزن بیماری به شمار می‌روند و در بسیاری از مناطق آفریقا و آسیا و ازجمله، ایران؛ گرگ، شغال و سایر حیوانات گوشتخوار کوچک، مخزن هاری می‌باشند. در یک منطقه مفروض، انتقال بیماری ممکن است ترجیحا به وسیله یک گونه ویژه ای تحقق یابد مثلا در کشور آمریکا هاری در روباه و اسکونک و خفاش، در سه بخش اکولوژیک جداگانه، منتقل می‌گردد و هر ناقلی می‌تواند سویه جداگانه ای از ویروس هاری را حمل کرده به روش مخصوصی آنرا منتقل نماید.انسان ندرتا به وسیله پستانداران وحشی، آلوده می‌گردد و سگ و گربه در بیش از۹۰% موارد، مسئول هاری انسان هستند.
اصلی ترین راه سرایت بیماری، گاز گرفتن به وسیله حیوان هار است. البته از طریق کشیده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس هاری نیز بیماری منتقل می شود. عامل بیماری نمی تواند از پوست سالم عبور نماید ولی از طریق خراش در پوست، غشاهای مخاطی، چشم، دهان، مقعد و مخاط واژن قابل انتقال می باشد.
دوره نهفتگی بیماری بطور معمول در انسان ۱۵ روز تا ۳ ماه و بطور متوسط یک تا دو ماه ( ۷۵% موارد کمتر از ۳ ماه) به طول می انجامد. ولی از چند روز تا بیش از ۳ ماه، حتی تا چند سال هم مشاهده شده است. طول دوره نهفتگی به شدت زخم، تعداد جراحت و محل آنها بستگی دارد.
بیماری هاری غیر قابل درمان است بدین معنی که پس از بروز علائم بیماری نزد انسان یا حیوان مرگ حتمی است.
منظور از درمان ضد هاری این است که بلافاصله پس از آلودگی با ویروس هاری، در دوره نهفتگی بیماری ایمنی کافی ایجاد شود. تا سیستم دفاعی بدن قبل از استقرار بیماری، قادر به جلوگیری از بروز بیماری گردد. به همین منظور به محض تشخیص موردی از آلودگی در انسان ، شروع درمان ضد هاری ضروری است.
درمان پیشگیری :
- ۱ – زدودن و خارج کردنویروس هاری از محل زخم به وسیله شستشو با آب تمیز و صابون بمدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بطور عمیق با جریان آب فراوان
- ۲ – خارج کردن کف صابون از لابلای زخم
- ۳ – قطع کامل قسمتهای له شده و نکروزه
- ۴ – ضد عفونی زخم با مواد ویروس کش
- ۵ – خودداری از بخیه زدن زخم حیوان گزیده
- ۶ – تزریق سرم ضد هاری
- ۷ – تزریق واکسن ضد هاری
- ۸ – تزریق سرم و واکسن ضد کزاز
- ۹ – آنتی بیوتیک تراپی
- ۱۰ – تحت مراقبت قرار دادن حیوان مهاجم
- ۱۱ – نمونه برداری از حیوان مهاجم مشکوک
با توجه به وجود واحدهای درمان پیشگیری هاری در تمامی شهرستانهای استان ، در مواقع مواجهه با حیوان گزیدگی توسط تمامی حیوانات می بایست جهت دریافت درمان پیشگیری به واحدهای هاری در مراکز بهداشت شهرستانها مراجعه و نسبت به واکسیناسیون هاری اقدام نمود.
انتهای پیام/