کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان ۳۰ بیماری/ لزوم افزایش تنوع "قومیتی" در اهدای این سلول‌ها
دبیر شورای ملی توسعه و نظارت بر مراکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خونساز و بانک خون بند ناف وزارت بهداشت ضمن تشریح فرآیند اهدای سلول‌های بنیادی خونساز، گفت: برای بیماران یک قومیت خاص می‌توان اهداکننده سلول‌های بنیادی مناسب‌تری در بین قومیت خودشان پیدا کرد.
به گزارش مملکت‌آنلاین، دکتر آرزو صیادی با بیان اینکه شبکه ملی اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خونساز ایران از سال ۱۳۹۴ ایجاد شد و در حال حاضر ۶۳ هزار نفر اهداکننده در آن وجود دارد، گفت: از این تعداد اهداکننده حدود ۵۵ هزار مورد افراد بزرگسال بوده و ۸۶۰۰ نمونه هم مربوط به خون بند ناف است که ذخیره شده‌اند. البته از نمونه افراد بزرگسال می توان سلول بنیادی بیشتری دریافت کرد که می‌تواند کاربرد بهتری هم در درمان داشته باشد.
وی افزود: هدف اصلی ما این است که از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور، افراد بیشتری و میلیون‌ها نفر برای اهدای سلول‌های بنیادی اقدام کنند. مردم باید بدانند که تا زمانی که زنده هستند می‌توانند بدون اینکه هیچ آسیبی به آنها وارد شود و بدون هیچ درد و رنجی جان یک انسان دیگر را نجات دهند.
صیادی درباره فرآیند اهدای سلول‌های بنیادی خونساز، گفت: فرآیند این اقدام بسیار ساده است. فرد اهداکننده سلول‌های بنیادی در وهله اول دو سی سی خون می‌دهد و از نمونه خون او نگهداری می‌شود. حال اگر نمونه خونش با بیماری که نیازمند اهدای سلول‌های بنیادی است، همسان بود، آزمایش HLA برایش انجام می‌شود و اگر با بیمار سازگار بود، در صورت تمایل طی یک دوره یک هفته‌ای تا ۱۰ روزه یکسری آمپول را دریافت می‌کند که هیچ عوارضی ندارند و سپس یک پک کوچک از سلول‌های بنیادی فرد جدا می‌شود و بقیه خون به او بازمی‌گردد. این اقدام هیچ عوارضی برای اهداکننده ندارد. روش دیگر اهدای سلول‌های بنیادی به این صورت است که در هنگام تولد، خون بند ناف نوزاد ذخیره می‌شود و در صورتیکه با بیماری سازگار بود، می‌توان از آن پک سلولی استفاده کرد.
دبیر شورای ملی توسعه و نظارت بر مراکز پذیره نویسی سلول‌های بنیادی خونساز و بانک خون بند ناف وزارت بهداشت تاکید کرد: اهدای خون بند ناف هم در مراکز عمومی انجام می‌شود و هم در مراکز خصوصی. البته برای ذخیره‌سازی خون بند ناف در مراکز خصوصی هزینه دریافت می‌شود، اما در مراکز عمومی این کار هیچ هزینه‌ای ندارد. در حال حاضر ۱۶ مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی داریم که ۱۳ مرکز برای افراد بزرگسال تعیین شده و سه مرکز هم برای ذخیره‌سازی خون بندناف است.
وی با بیان اینکه وجود تنوع در اهدای سلول‌های بنیادی بسیار مهم است، گفت: تنوع قومیتی در اهدای سلول‌های بنیادی می‌تواند کمک زیادی به بیماران یک قومیت باشد. به عنوان مثال ترکمن‌ها در قومیت خودشان می‌توانند دهنده‌های بسیار بهتری پیدا کنند. افرادی که زاد ولدهای درونی داشتند، مانند یزدی‌ها، کردها و...که ازدواج‌های خویشاوندی در آنها بیشتر بوده، دهنده‌های مناسب‌تری برای بیماران آن قومیت که نیاز به پیوند غیرخویشاوند دارند، محسوب می‌شوند؛ چراکه بین آنها می‌توانیم دهنده مناسب پیدا کنیم.
صیادی ادامه داد: بنابراین بیماران در بین قومیت خودشان می‌توانند اهداکنندگان بهتری پیدا کنند. ترکمن‌ها می‌توانند اهداکنندگان بهتری برای یک بیمار ترکن باشند. بنابراین بهتر است که تنوع قومیتی اعم از لرها، کردها و... در حوزه اهدای سلول‌های بنیادی وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه باید در این زمینه فرهنگسازی شود، گفت: باید توجه کرد که تا به امروز در ایران اهدای سلول‌های بنیادی برای درمان ۳۰ بیماری کاربرد داشته است.