جنگ داخلی دوباره در دو سودان
با محاصره فرودگاه خارطوم و بیم از جنگ داخلی در جوبا ، دو کشور سودان دوباره دچار تنش داخلی شدند.
به گزارش مملکت آنلاین، خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از دو منبع نظامی اعلام کرد که ارتش سودان فرودگاه خارطوم و مناطق اطراف را به محاصره درآورده است.
این تحول، گامی کلیدی در درگیری دوساله میان ارتش و گروه مسلح رقیب به شمار می‌رود که از آن به عنوان «نیروهای پشتیبانی سریع» یاد می‌شود.
بنا به این گزارش، ارتش روز جمعه کنترل کاخ ریاست جمهوری در مرکز خارطوم را به دست گرفت، دستاورد بزرگی برای نیروهای مسلح این کشور در جنگی که سودان را با خطر تجزیه مواجه کرده است.
ارتش که مدت‌ها در موضع ضعف قرار داشت، اخیراً دستاوردهایی داشته و مناطقی را در مرکز کشور از نیروهای پشتیبانی سریع پس گرفته است.
شاهدان به رویترز گفتند که نیروهای پشتیبانی سریع نفرات خود را عمدتا در جنوب خارطوم مستقر کرده‌اند تا مسیر عقب‌نشینی از پایتخت را از طریق پل‌ها به سمت اُم‌دُرمان، شهری در استان خارطوم تضمین کنند.
سازمان ملل متحد وضعیت انسانی حاکم بر سودان را وخیم خوانده و از آن به عنوان بزرگترین بحران انسانی در جهان یاد کرده است، بحرانی که با قحطی در چندین نقطه و شیوع بیماری در سراسر این کشور ۵۰ میلیون نفری همراه است.
این جنگ دو سال پیش و در زمانی آغاز شد که کشور در حال برنامه‌ریزی برای گذار به حکومت دموکراتیک بود.
ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع پس از برکناری عمر البشیر از قدرت در سال ۲۰۱۹ با یکدیگر ائتلاف کردند؛ دو طرف سپس برای کنار زدن رهبری غیرنظامی، با یکدیگر متحد شدند.
با این حال، این دو نیروی نظامی سابقه‌ای طولانی از اختلافات داشتند، چرا که عمر البشیر با هدف مهار قدرت ارتشِ تحت رهبری عبدالفتاح البرهان، به تقویت محمد حمدان دقلو (ملقب به حمیدتی) و نیروهای پشتیبانی سریع (برخاسته از شبه‌نظامیان جنجوید دارفور) اقدام کرده بود.
بلندپایه‌ترین مقام سازمان ملل متحد در سودان جنوبی، که پایتخت آن جوبا است، هشدار داد که این کشور در آستانه یک جنگ داخلی جدید قرار دارد. او همچنین از به تعویق افتادن ناگهانی آخرین تلاش‌های صلح توسط دولت ابراز تأسف کرد.
نیکلاس هِیسوم ضمن «فاجعه‌بار» خواندن وضعیت کشور گفت تلاش‌های بین‌المللی برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز تنها در صورتی می‌تواند به نتیجه برسد که سلوا کی‌یر، رئیس‌جمهور و رقیب او ریک مشار که اکنون سمت معاونت رئیس‌جمهوری را برعهده دارد، آماده تعامل باشند «و منافع مردم خود را بر منافع خویش ترجیح دهند.»
استقلال سودان جنوبیِ نفت‌خیز از کشور سودان در سال ۲۰۱۱ پس از یک درگیری طولانی، امیدهای بسیاری را در میان ساکنان این کشور برانگیخت. اما این کشور دسامبر ۲۰۱۳ عمدتاً بر پایه اختلافات قومی، درگیر یک جنگ داخلی شد؛ تنشی که نیروهای وفادار به سلوا کی‌یر (از قوم دینکا) را با حامیان ریک مشار (از قوم نوئر) رو در روی هم قرار داد.
این جنگ که باتوافق صلح سال ۲۰۱۸ پایان یافت بیش از ۴۰۰ هزار کشته به جا گذاشت. توافق یاد شده سبب شد تا کی‌یر و مشار قدرت را به عنوان رئیس جمهوری و معاونش در قالب در یک دولت وحدت ملی به یکدیگر تقسیم کنند.
بر اساس این توافق، قرار بود انتخاباتی در فوریه ۲۰۲۳ برگزار شود، اما این روند ابتدا به دسامبر ۲۰۲۴ و سپس به سال ۲۰۲۶ موکول شد.
تنش‌های اخیر ناشی از درگیری‌ها در شمال کشور میان نیروهای دولتی و یک گروه شبه‌نظامی شورشی موسوم به «ارتش سفید» است که عموماً تصور می‌شود متحد آقای مشار باشند.
تحولات اخیر شامل تصرف پادگان نظامی نصیر توسط نیروهای «ارتش سفید» در اوایل ماه جاری بود. متعاقباً، نیروهای دولتی با محاصره خانه ریک مشار و بازداشت شماری از متحدان کلیدی او، واکنش نشان دادند. علاوه بر این، اوایل ماه جاری، یک بالگرد سازمان ملل که در حال خارج کردن نیروهای دولتی از نصیر (ایالت نیل بالا) بود، هدف قرار گرفت و یک ژنرال سودان جنوبی نیز در این حمله جان باخت.
به گفته نیکلاس هیسوم، بلندپایه‌ترین مقام سازمان ملل متحد در سودان جنوبی، تنش‌ها و خشونت‌ها «به‌ویژه با نزدیک شدن به زمان برپایی انتخابات و افزایش و تشدید رقابت‌های سیاسی میان بازیگران اصلی» در حال افزایش است.
هِیسوم که ریاست مأموریت حافظ صلح سازمان ملل در سودان جنوبی با حدود ۱۸ هزار نیرو را بر عهده دارد، هشدار داد در صورت از سرگیری جنگ تمام‌عیار، کشور دچار همان فجایعی خواهد شد که طی سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ به ویرانی منجر شده بود.
این فرستاده ویژه سازمان ملل اعلام کرد که برای جلوگیری از یک جنگ داخلی دیگر، مأموریت حافظ صلح درگیر دیپلماسی فشرده رفت و برگشتی با شرکای بین‌المللی و منطقه‌ای، از جمله اتحادیه آفریقا شده است.
ریک مشار، معاون اول رئیس‌جمهوری سودان جنوبی، اوگاندا را متهم کرده است که با ورود یگان‌های زرهی و نیروی هوایی به این کشور و انجام حملات هوایی، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد را نقض می‌کند.
مشار در نامه‌ای برای سازمان ملل متحد، اتحادیه آفریقا و بلوک منطقه‌ای «ایگاد» مدعی شد که مداخله نظامی اوگاندا در سودان جنوبی، توافق صلح سال ۲۰۱۸ را که به جنگ داخلی بی‌رحمانه پنج‌ساله پایان داده بود، نقض کرده است.
اوگاندا اعلام کرده است که در پی تیرگی روابط پر فراز و نشیب میان مشار و سلوا کی‌یر، رئیس‌جمهوری سودان جنوبی، اوایل ماه جاری به درخواست دولت سودان جنوبی نیروهای خود را در این کشور مستقر کرده است.
نیروهای امنیتی سودان جنوبی اوایل ماه مارس، در پی درگیری‌ها در شمال شرق این کشور میان ارتش و شبه‌نظامیان موسوم به «ارتش سفید»، شماری از بلندپایه‌ترین متحدان ریک مشار را که گفته می‌شود از شبه‌نظامیان حمایت می‌کند، بازداشت کردند.
حزب اپوزیسیون و نزدیک به ریک مشار موسوم به «جنبش خلق برای آزادی سودان» هرگونه ارتباط مستمر با شبه نظامیان «ارتش سفید» را رد می‌کند.
به گزارش رویترز، این گروه شبه‌نظامی عمدتاً از افراد مسلح قوم نوئر تشکیل شده که طی درگیری سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ در کنار ریک مشار علیه نیروهای حامی سلوا کی‌یر از قوم دینکا می‌جنگیدند.
سازمان ملل متحد هشدار داده است که افزایش تنش‌های لفظی توام با نفرت‌پراکنی می‌تواند کشور را بار دیگر در راستای تشدید اختلافات قومی به ورطه یک جنگ داخلی دیگر بکشاند.
اوگاندا نگران است که وقوع یک درگیری تمام‌عیار در همسایه شمالیِ نفت‌خیزش، سیلی از پناهجویان را روانه آن سوی مرز کند و به‌طور بالقوه سبب بی‌ثباتی در این کشور و در منطقه شود.
انتهای پیام/