هشداری که باید جدی گرفت/ میلیون‌ها تن کالای اساسی ترخیص شده به دست چه کسانی می‌رسد؟
قیمت ها از اردیبهشت ماه سال جاری بر مدار صعود قرار داشته اند و در این بین قیمت برخی کالاها به خصوص کالاهای اساسی رشد چشمگیرتری را در مقایسه با سایر کالاها داشته اند. کالاهای اساسی و رصد وضعیت قیمت آن ها از این جهت حائز اهمیت می باشد که مستقیماً بر روی زندگی روزمره مردم تاثیرگذار هستند.
به گزارش مملکت‌آنلاین، در چند وقت اخیر کمبود کالاهای اساسی یا مواد اولیه مربوط به تولید آن ها نقش مهمی را در افزایش قیمت این نوع کالاها داشته است. به عنوان نمونه کالاهایی چون برنج، روغن، پوشک و ... با کمبودهایی که داشته اند، رشد قیمت چشمگیری را تجربه کرده اند. بررسی ها و مصاحبه مسئولین بیانگر آن بوده است که این کالاها یا مواد اولیه مربوط به تولید آن ها به وفور در گمرکات کشور وجود دارند اما به هر دلیلی از جمله عدم تخصیص ارز، ترخیص آن ها با مشکلاتی رو به رو بوده است.
در همین باره مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک طی مصاحبه ای در مورخه 24 آبان ماه سال جاری با اشاره به اینکه 70 درصد کالاهای اساسی در گمرک قابل ترخیص می باشند، افزود: ۳۰ درصد کالاهای اساسی انباشته شده در گمرک نیازمند ارز ترجیحی هستند.
به عنوان نمونه یکی از کالاهای اساسی که به دلیل عدم تخصیص ارز اجازه ترخیص از گمرک را نداشته است، برنج می باشد. مهرداد جمال ارونقی در خصوص برنج‌های دپویی طی مصاحبه ای در آبان ماه سال جاری توضیح داد: بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج از چندین ماه پیش در گمرک و بنادر دپو شده و مجوز ترخیص ندارد؛ آن هم در شرایطی که بنا بر اعلام مسوولان و صاحبانشان، این برنج‌ها در حال فاسد شدن هستند و با عدم پرداخت ارز به فروشنده ، اعتبار بین‌المللی تجار زیر سوال رفته؛ در این بین سکوت دستگاه‌های مربوطه قابل تامل است. ارونقی با اشاره به فسادپذیری بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج رسوبی در گمرک و بنادر کشور و اقدام نکردن به موقع دستگاه‌های مربوطه برای ترخیص این محصول، اظهار کرد: با وجود گزارش‌هایی که در این رابطه به مراجع ذی‌ربط اعلام شده، تاکنون کد رهگیری بانک برای این حجم از برنج صادر نشده است. وی افزود: گمرک بدون ارائه کد رهگیری بانک امکان صدور مجوز ترخیص برنج‌ها را ندارد.
به هر صورت، با توجه به اهمیت میزان عرضه کالاهای اساسی، علیرضا رزم حسینی وزیر صمت تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را به عنوان یکی از مهمترین اولویت های کاری وزارت صمت در دستور کار قرار داد و برای نظارت بیشتر بر روند ترخیص کالاهای اساسی، به منظور بازدید میدانی از گمرکات و بنادر، روز جمعه 23 آبان ماه 1399 به استان هرمزگان سفر کرد تا از بندر شهید رجایی و وضعیت ترخیص کالاهای اساسی دیدن کند.
وی بعد از بازدید از بندر شهید رجایی به خوزستان رفت تا از بندر امام خمینی (ره) نیز دیدن کند. وزیر صنعت، معدن و تجارت بعد از بازدید از بندر امام خمینی (ره) گفت: هم اکنون ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالای اساسی در بندر امام خمینی (ره) در جنوب خوزستان موجود بوده و ۴۹۰ هزار تن در لنگرگاه در حال تخلیه است. وی افزود: در مجموع از بندر امام خمینی (ره) و بندرعباس ۸۰۰ هزار تن کالای اساسی ترخیص شده است.
وی با بیان اینکه با توجه به حساسیت بازار، وزارت صمت خود را مسئول می داند که در تامین کالای اساسی اقدامات لازم را انجام دهد افزود: با توجه به دستور رییس جمهوری در سه هفته پیش مبنی بر ترخیص فوری کالاهای موجود در بنادر کشور، امروز از انبارهای منطقه ویژه بندرامام (ره) بازدید داشتم. خوشبختانه کالاهای موجود در بنادر زیاد است و باید هر چه سریعتر کار ترخیص آنها انجام می‌شد که با دستور رییس جمهوری زمینه این کار فراهم شد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: با توجه به موجودی خوب بنادر و وضعیت ذخایر راهبردی کالا که در انبارها داریم، از لحاظ کالای اساسی مشکلی نداریم ولی باید عملیات ترخیص کالا را سرعت می‌دادیم تا کالاها زودتر دست مردم و واحدهای تولیدی برسد.
به هر صورت بازدید از بنادر و گمرکات کشور توسط وزیر صمت در راستای سرعت بخشی به ترخیص کالاهای اساسی به منظور تنظیم بازار جای بسی تقدیر و تشکر دارد اما نکته ای که در این بین باید به آن اشاره شود این است که فرآیند کاهش قیمت کالاهای اساسی در بازار یک مرحله ای نیست و ترخیص این کالاها از بنادر و گمرکات اولین مرحله از این فرآیند می باشد.
نکته مهم تر در این فرآیند این است که کالاهای اساسی با قیمت مناسب و به وفور باید در اختیار مصرف کنندگان قرار بگیرد.
اگر قرار باشد که این کالاهای اساسی از گمرکات و بنادر ترخیص شوند و به انبارها بروند و به چرخه بازار وارد نشوند و یا اگر وارد شوند با قیمت بالاتر به دست مصرف کننده برسند، باید گفت که ترخیص آن ها تنها به نفع واردکنندگان و فروشندگان خواهد بود و مصرف کنندگان در این بین نفعی نخواهند برد.
لذا باید از وزیر محترم صمت تقاضا کرد تا با توجه به نهادهای زیرمجموعه وزارت صمت، نظارت های کافی و لازم بر فرآیند عرضه این نوع کالاها در بازار صورت گیرد. در گذشته این تجربه وجود داشته است که بارها از سوی مسئولین اعلام شده است که کالایی به وفور وارد کشور و از گمرکات ترخیص شده است اما در بازار، مصرف کننده این وفور کالای مذکور را لمس نمی کند و این نشان دهنده وجود نشتی در فرآیند رسیدن کالا از گمرکات تا بازار و به دست مصرف کننده می باشد. در نتیجه، در شرایطی که کشور با جنگ اقتصادی مواجه است و حالا با تلاش های بسیار، شاهد ترخیص میلیون ها تن کالای اساسی از گمرکات هستیم، ضرورت دارد که مسئولان مرتبط با حوزه وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار و سازمان هایی نظیر حمایت از مصرف کننده، به طور جدی در میدان نظارت و توزیع کالاهای اساسی حضور داشته باشند تا از هر گونه سودجویی جلوگیری شود.